เทศกาลและงานประเพณี
เทศกาล ของชาวเนปาลส่วนมากจะมีความเกี่ยวพันกับศาสนา (ส่วนใหญ่เป็นศาสนาฮินดู) ซึ่งจะจัดขึ้นตามปฏิทินทางจันทรคติ มีตลอดทั้งปี ทั้งที่เกี่ยวกับตัวบุคคล สถานที่ เครื่องมือเครื่องใช้ เป็นต้น
เดือนมกราคม – กุมภาพันธ์ (เดือนมาเก Madha)
๑. มาเกสังกรานติ (Magha Sankranti)
เป็นวันสงกรานต์ของเนปาล ประชาชนจะออกมาจากบ้าน ร่วมในพิธีอาบน้ำเพื่อล้างความอัปมงคล และต้อนรับฤดูแห่งความอบอุ่นที่จะมาเยือนในไม่ช้า
๒. พิธีมหาสนาน (Maha Snan)
เป็นพิธีสรงน้ำพระศิวะ จัดขึ้นที่วัดปศุปตินาถ อุปกรณ์ที่ใช้ ได้แก่ น้ำนม โยเกิร์ต น้ำผึ้ง เนยบริสุทธิ์ และเครื่องฉลองพระองค์
เดือนกุมภาพันธ์ – มีนาคม (เดือนฟาลกุน Falgun)
๑. งานโลซาร์ (Losar)
เป็นงานขึ้นปีใหม่ของชาวทิเบตในเนปาล ซึ่งจะมีการเฉลิมฉลองด้วยการเต้นรำทำเพลง ระบำลามะ พร้อมด้วยการเดินแห่รอบบริเวณมหาสถูปโพธินาถ และมหาสถูปสวยมภูนาถ ในงานจะมีการลงสีและประดับประดาสถูปทั้งสองอย่างงดงาม
๒. ศิวะราตรี
เป็นงานฉลองวันประสูติของพระศิวะ ซึ่งเป็นเทพแห่งการสรรสร้างและทำลายล้าง โดยผู้แสวงบุญนับหมื่นจะพากันเดินทางมาวัดปศุปตินาถเพื่อเข้าร่วมงานฉลองดัง กล่าว
๓. งานโฮลี (Holy)
เป็นงานรื่นเริง ที่เด็กๆ วัยรุ่นจะนำแป้งสี และน้ำมาสาดใส่กัน จะใช้บริเวณถนนในหมู่บ้านเป็นที่ละเล่น อาจทำให้เกิดความติดขัดการจราจรอย่างมากตลอดเทศกาล
เดือนมีนาคม – เมษายน (เดือนไชตระ Chaitra)
๑. โกราจัตรา (Ghora Jatra)
เป็นเทศกาลแสดงการขี่ม้าและกายกรรมในนครกาฐมาณฑุ มีการแข่งม้า การละเล่นดนตรีพื้นเมือง การแห่เทพเจ้า เวลาเย็นถึงเที่ยงคืน เพื่อขอความคุ้มครองจากเทพเจ้าและภูตผี
๒. เมรา (Mera)
เป็นงานเฉลิมฉลองประจำปีของชาวหมู่บ้านลุมพินี มีการบูชาพระนางสิริมหามายา ณ มายาเทวีวิหาร มีการละเล่น มีการเปิดร้านขายของ จะมีผู้คนมาร่วมงานมากมาย
เดือนเมษายน – พฤษภาคม (เดือนเบยชาค Baisakh)
๑. นววรรษา (Navavarsha)
เป็น เทศกาลปีใหม่ตามปฏิทินเนปาล มีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ นาน ๑ สัปดาห์ ที่เมืองปักตะปูร์ ในงานจะมีการอัญเชิญเทพเบยรัพที่ดุร้าย และพระชายาดระกาลีขึ้นราชรถ แล้วแห่ไปรอบเมือง พร้อมกันนี้จะมีการจัดงานบิสเกตจัตรา ซึ่งเป็นงานที่ชาวปักตะปูร์จะมาร่วมกันละเล่นชักเย่อดึงเสาสนุกสนาน เป็นธรรมเนียมว่าจะทำให้มีความโชคดีมีสุขตลอดทั้งปี
๒. บาลกุมารีจัตรา (Bal Kumari Jatra)
เป็นงานเฉลิมฉลองของหมู่บ้านถิมี ภายในงานจะมีการจัดขบวนแห่คบเพลิง ซึ่งผู้เข้าร่วมพิธีแห่จะทาผงสีแดงทั่วร่างกาย ร้องรำทำเพลง สนุกสนาน
เดือนพฤษภาคม – มิถุนายน (เดือนเจสถะ Jesth)
๑. สิทินาค (Sithinakha)
เป็นวันประสูติของพระกุมารของพระศิวะ ซึ่งจะมีการเฉลิมฉลองกันที่บริเวณไจเซเดวาล ทางตอนใต้ของจตุรัสกาฐมาณฑุ
เดือนกรกฎาคม – สิงหาคม (เดือนซราวัน Srawan)
๑. มัจเฉนทรนาถราชจัตรา (Machchendranath Rath Jatra)
งานช่วงเทศกาลหน้าร้อนที่ใหญ่ที่สุด จัดขึ้นที่เมืองปาตัน ในงานมีรถขบวนแห่เทพเจ้าพุงเตียว หรือ มัจเฉนทรนาถแดง จากผลุฉอกวีไปยังลากานเขต ในช่วงปิดเทศกาลจะมีการแสดงเสื้อศักดิ์สิทธิ์โบเตอ เป็นเสื้อกั๊กลงลายประดับดิ้นงดงามให้ผู้ร่วมงานได้ชม
๒. กฤษณะจยันตี (Krishna Jayanti)
เป็นการฉลองวันประสูติของพระกฤษณะ (เทพเจ้าของฮินดู) ซึ่งพิธีจะจัดขึนที่วัดกฤษณะในเมืองปาตัน และวัดฉางคุนารายัน
๓. รักซะบันดัน (Rakcha Bandhan)
เป็น วันพระจันทร์เต็มดวงที่ชายวรรณะพราหมณ์ทุกคนต้องเปลี่ยนสายยัชโญปวีต ซึ่งเป็นสายพาดไหล่ จัดงานที่วัดกุมเบชวาร์ เมืองปาตัน
๔. ยาร์ตุง (Yartung)
เป็นเทศกาลของชาวภูเขา มีการจัดแข่งขี่ม้าประจำปี จัดที่มุกตินาถ เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์บนที่สูงของหุบเขากาลิกันดาคี แห่งเทือกเขาอันนะปูรณะ
เดือนสิงหาคม – กันยายน (เดือนบาดระ Bhadra)
๑. ไกจัตรา (Gai Jatra)
